Fazy rozwoju przemysłu

Przemysł w Polsce rozwijał się dzięki odpowiednim warunkom społeczno-ekonomicznym, jak i z uwzględnieniem sytuacji politycznej. Rozwój ten następował etapami, dzięki czemu wyróżnić można kilka najważniejszych faz rozwoju przemysłu w Polsce. Są nimi następujące fazy: – faza porozbiorowa – faza dwudziestolecia międzywojennego – faza gospodarki socjalistycznej – faza restrukturyzacji przemysłu – faza gospodarki rynkowej Poszczególne fazy posiadały odmienny charakter, wykazując rozmaite cechy. Stąd najogólniej scharakteryzować można je jak następuje. Faza porozbiorowa trwająca od XIX wieku aż do początku I wojny światowej to przede wszystkim bardzo zróżnicowany poziom rozwoju gałęzi przemysłowych, jaki wynikał z trzech zaborów i z rozwoju przemysłu pod różnymi zaborami właśnie.

Najbardziej prężnie rozwijał się przemysł pod zaborem pruskim, z okręgami przemysłowymi rybnickim, sudeckim, górnośląskim, wrocławskim oraz zielonogórskim. W zaborze rosyjskim w dość wolnym tempie rozwijały się przemysł w okręgu warszawskim, łódzkim i dąbrowskim. Najbardziej zacofany pod tym względem pozostawał zabór austriacki, gdzie istniał jedynie okręg bielski. Kolejna faza, to faza dwudziestolecia międzywojennego, czyli okres pomiędzy 1919 a 1939 rokiem. To okres nowych inwestycji w przemyśle, które pozwoliły stworzyć port w Gdyni oraz rozwinąć na dużą skalę przemysł stoczniowy.

Także w tym okresie powstał Centralny Ośrodek Przemysłowy (COP), który odegrał kluczową rolę w polskim przemyśle. Koniec wojny aż do czasów wielkiego przełomu z 1989 roku to faza gospodarki socjalistycznej, kiedy doinwestowany został przede wszystkim przemysł ciężki. Jego intensywny rozwój można było odnotować w Krakowie – budowa Nowej Huty, także w Częstochowie. To właśnie w tym okresie masowo powstawać zaczęły liczne zakłady przemysłowe, z zakładami siarkowymi i azotowymi na czele. Przemiany z roku 1989 doprowadziły do uwolnienia gospodarki.

To okres tzw. fazy restrukturyzacji przemysłu, która polegała na przekształceniach oraz wprowadzaniu nowych technologii. Sprywatyzowano w tym okresie mnóstwo zakładów, wprowadzono na polski rynek kapitał zagraniczny, rozwinięto przemysł lekki i elektromaszynowy, zaś znacznie ograniczono wpływy przemysłu ciężkiego. Obecnie panująca faza tzw. gospodarki rynkowej to okres w którym dominuje kapitał prywatny w przemyśle, a na rynku panuje wolna konkurencja.